Dział: Pierwsza pomoc psychologiczna

Problemy uczniów i uczennic doświadczających zaburzenia czy zespołu zaburzeń, zwanego ogólnie dysleksją, często są sprowadzane jedynie do trudności związanych z czytaniem i poprawnym pisaniem, na które zwracają uwagę przede wszystkim nauczyciele i nauczycielki języka polskiego. Jednak przyjęta i stosowana dość powszechnie, w tym w polskim prawie oświatowym, definicja dysleksji – rozumianej jako specyficzne trudności w uczeniu się – znacznie rozszerza ich zakres. Jej wrodzony bądź rozwojowy charakter, polegający na zaburzonym funkcjonowaniu układu nerwowego, powoduje, że trudności te nie będą dotyczyły tylko nauki wyżej wymienionych czynności, ale także umiejętności życiowych związanych np. z motoryką małą, czyli choćby sznurowaniem butów czy orientacją przestrzenną potrzebną do odróżniania stron prawej od lewej, wskazywania kierunków lub posługiwania się mapą.

Czy zdajecie sobie sprawę, że kiedyś na Ziemi mieszkało kilka gatunków ludzi? A może widzieliście mrówki noszące patyczki do mrowiska? W jakim celu to robią? Czy po gwiazdach można chodzić boso? Dlaczego człowiek zapomina, skoro mózg jest genialny? Jak to możliwe, że ptaki latają, a ludzie nie? Każdy młody człowiek chce się uczyć i odkrywać, dlatego zadaje pytania i łatwo daje się wciągnąć w ciekawie opowiedziane historie. Cecha ta jest mu dana od urodzenia. Głównym zadaniem szkoły wydaje się więc podtrzymanie tej naturalnej pasji i nie zepsucie tego, co zgodne z naturą mózgu. Niestety, dzieje się wręcz przeciwnie. Dziecko chce się uczyć, rozwijać i poznawać świat, ale… potem idzie do szkoły. Wówczas to, co kiedyś było czystą przyjemnością, staje się obowiązkiem. A to zmienia wszystko.

Depresja to choroba przewlekła, która dotyka zarówno dorosłych, jak i dzieci oraz młodzież. Dane Narodowego Funduszu Zdrowia pokazują, że z roku na rok rośnie liczba młodych osób cierpiących na depresję i zaburzenia lękowe – na depresję leczy się około 25 tysięcy dzieci w Polsce1. Dzisiaj większość z nas zdaje sobie sprawę, że skala problemu jest ogromna, a dodatkowo niepokojącym faktem jest brak wystarczającej liczby specjalistów diagnozujących chorobę oraz pomagających młodym ludziom. Jak się okazuje, dużą rolę w procesie leczenia depresji oraz radzenia sobie z obniżonym nastrojem przez dzieci i młodzież odgrywa szkoła. Dlatego tak ważne jest, aby nauczyciele i szkolni specjaliści posiadali wiedzę na temat zarówno samej choroby, jak i postępowania wobec uczniów z depresją.

Ocena efektywności w edukacji włączającej może mieć charakter jakościowy, związany z poprawą funkcjonowania społecznego czy edukacyjnego ucznia i uczennicy, oraz ilościowy, związany z oceną realizacji prawa oświatowego (kto, jak i w jakim zakresie realizuje przepisy prawa oświatowego). W artykule skupimy się na pierwszym wymiarze oceny efektywności.

Nowoczesność w wielu wymiarach wpływa na nowe trendy. Niestety, często dochodzi do sytuacji, które nie są związane z tym, aby wspierać dobrostan młodych ludzi, a wręcz przeciwnie.

Troska o własne bezpieczeństwo, uczucie smutku, przygnębienia czy złości związane z niepowodzeniem w realizacji zadania są naturalnymi reakcjami większości ludzi. Czasami mogą one być nawet nieadekwatne do sytuacji, ale mają uzasadnienie. Martwią, bo konsekwencje w wypadku ich lekceważenia mogą być poważne. Podobnie jest z czynnościami związanymi z utrzymaniem porządku, sprzątaniem, przestrzeganiem zasad higieny czy procedur. Dzieci uczone są, aby wykonywać je we właściwy sposób. Dorośli, widząc niedociągnięcia, czasami nakazują wykonać je ponownie. Zdarza się jednak, że poczucie zagrożenia jest irracjonalne, niemające realnych podstaw, przygnębienie spowodowane niepowodzeniem przybiera formę załamania nerwowego, a dostrzeżenie niewłaściwej kolejności zabawek lub książek na półce wywołuje niepohamowaną potrzebę ułożenia ich idealnie. W takich sytuacjach można podejrzewać, że mamy do czynienia z zaburzeniami obsesyjno-kompulsyjnymi.

Początek roku szkolnego dla wielu uczniów bywa trudny. Nagle okazuje się, że po dwóch miesiącach wakacji ciężko jest wstać z łóżka, spakować książki i działać zgodnie ze szkolnym rytmem. Do tego wszystkiego dochodzi jeszcze fakt, że w lipcu i w sierpniu dzieci najczęściej miały zapewnione wiele atrakcji, często trwających od rana do wieczora, a to mogło dość mocno rozregulować ich funkcjonowanie. Początki roku szkolnego bywają więc bardzo trudne. Dzieci nie są w stanie skupić się przez odpowiednio długi czas, mają problem z usiedzeniem w miejscu, a do tego wszystkiego dochodzą jeszcze trudności z wyregulowaniem swoich emocji. Znów bowiem trzeba rozmawiać z innymi, wchodzić w interakcje, rozwiązywać konflikty, a to wcale nie jest najłatwiejsze zadanie.