Dysleksja, czyli problemy nie tylko z czytaniem

Objawy dysleksji 

Różnorodność przyczyn występowania dysleksji powoduje, że zarówno objawy, jak i stopień ich natężenia również będą różnorodne. 

Niemniej jednak do typowych jej objawów można zaliczyć:

• opóźniony rozwój mowy,
• małą sprawność i koordynację ruchów podczas zabawy, samoobsługi, rysowania i pisania,
• trudności z wypowiadaniem złożonych słów,
• wadliwą wymowę,
• błędy gramatyczne,
• trudności z różnicowaniem głosek podobnych oraz z wydzieleniem sylab, głosek ze słów,
• trudności z układaniem ukła­­­danek i odtwarzaniem wzorów graficznych,
• oburęczność,
• mylenie prawej i lewej ręki,
• trudności w czytaniu mi­­­mo do­­­­brej inteligencji oraz braku za­­niedbania środowiskowego i dydaktycz­nego,
• trudności z opanowaniem po­­prawnej pisowni,
• pismo zwierciadlane,
• mylenie liter podobnych pod względem kształtu,
• mylenie liter odpowia­da­­jących głoskom zbliżonym fonetycznie,
• opuszczanie liter, 
• popełnianie błędów ortograficznych.
   

Wymienione objawy sprawiają, że dziecko doświadczające dysleksji będzie doznawało niepowodzeń nie tylko w nauce, ale także podczas zabawy, co niesie za sobą konsekwencje społeczne i emocjonalne. Porażki ponoszone w różnych obszarach życia będą wywoływały frustrację i obniżanie się poczucia własnej wartości. Dlatego wspieranie osób z dysleksją nie może ograniczyć się tylko do modyfikacji materiałów dydaktycznych, przyjęcia innych kryteriów oceniania czy umożliwienia wykorzystania narzędzi technologii cyfrowej. Oprócz różnorodnej metodyki pracy potrzebne też będą działania środowiskowe, stwarzanie warunków odnoszenia sukcesów, kreowanie pozytywnych relacji rówieśniczych czy wsparcie emocjonalne.

Metody pracy z uczniem z dysleksją 

Problemy osób z dysleksją wynikają z licznych zaburzeń funkcjonowania różnych obszarów:

• funkcji percepcyjno-mo­­to­­rycznych (spostrzega­nia wzrokowego, słuchowego, motoryki) i ich współdziałania (­in­­tegracji percepcyjno-moto-rycznej),
• funkcji językowych,
• pamięci (wzrokowej, słu­chowej, ruchowej),
• lateralizacji,
• orientacji w schemacie ciała i przestrzeni.
   

Dlatego będą one wymagały wykorzystywania różnorodnych metod pracy, których celem będzie nie tylko ułatwienie nauki, ale także usprawnianie zaburzonych funkcji.

Dzieci z grupy ryzyka dysleksji oraz uczniowie i uczennice, u których rozpoznano te zaburzenia, doś­wiadczają często mylenia liter o podobnym kształcie, kształtów, figur geometrycznych, gubienia elementów liter lub cząstek wy­­razów. Przyczyną takiego stanu jest nieprawidłowa praca analizatora wzrokowego. Duży wysiłek wkła­dany w rozpoznawanie liter powo­duje trudności z opanowaniem czytania, skutkując niższym po­­ziomem osiągnięć szkolnych. Aby maskować niepowodzenia w czytaniu, uczniowie i uczennice próbują zgadywać wyrazy, przez co dochodzi do pomyłek i ko­-lejnych trudnych sytuacji, gdyż niedokładne czytanie i konfabulacje powodują niepełne rozumienie teksu literackiego, naukowego czy treści zadania. W wypadku zaobserwowania tego typu trud­ności u dziecka należy bazować przede wszystkim na metodach opartych na wykorzystywaniu słuchu jako głównego kanału od­­bierania i przetwarzania informacji (podczas zapoznawania się z tekstem) oraz mowy (podczas prezentacji nabytej wiedzy i umie­jętności). Narzędzia technologii informacyjno--komunikacyjnej będą stanowiły tutaj istotną pomoc.