Dokumentacja wychowawcy oddziału klasowego w pytaniach i odpowiedziach

W niniejszym tekście chcę obalić wszechobecny mit, że na biurokrację szkolną nie ma lekarstwa. Chcę przekonać Państwa, że szkoła może bez niej dobrze funkcjonować, a wychowawca wcale nie musi brać udziału w tworzeniu papierologii, która tak go przytłacza. Co jest do tego potrzebne? Przede wszystkim znajomość podstaw prawnych regulujących dokumentację szkolną oraz świadome ich stosowanie. 

Gdzie wychowawca znajdzie informację, jaką dokumentację powinien prowadzić? 

W prawie oświatowym nie ma żadnego przepisu mówiącego jednoznacznie o takiej dokumentacji ani wskazującego jej zamknięty katalog. Konkretne dokumenty oraz wytyczne co do ich zawartości powinien regulować statut szkoły na mocy ustawy Prawo oświatowe (Dz. U. z 2024 r., poz.737), gdzie art. 98 ust 1 pkt 7 wskazuje: „Statut szkoły zawiera w szczególności zakres zadań nauczycieli, w tym nauczyciela wychowawcy (….)”. Rzecz jasna zakres dokumentacji wskazanej w statucie, jaką ma tworzyć i gromadzić wychowawca: 

• musi być zgodny z aktualnie obowiązującym prawem, w tym także z RODO,
   
• powinien wynikać z realnych potrzeb szkoły, a nie z przekonania „odkąd pamiętam wychowawcy zawsze tak robili”.
   

Na jakiej podstawie prawnej klasowy dziennik lekcyjny oraz arkusze ocen dla uczniów zakłada i wypełnia wychowawca danego oddziału? 

Podstawą jest rozporządzenie MEN z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 50):
§ 8

1. Szkoła prowadzi dla każdego oddziału dziennik lekcyjny, w którym dokumentuje się przebieg nauczania w danym roku szkolnym.
    
2. Do dziennika lekcyjnego wpisuje się w porządku alfabetycznym lub innym ustalonym przez dyrektora szkoły nazwiska i imiona uczniów albo słuchaczy, daty i miejsca urodzenia oraz adresy ich zamieszkania, imiona i nazwiska rodziców oraz adresy ich zamieszkania, jeżeli są różne od adresu zamieszkania ucznia albo słuchacza, adresy poczty elektronicznej rodziców i numery ich telefonów, jeżeli je posiadają, imiona i nazwiska nauczycieli prowadzących zajęcia edukacyjne oraz tygodniowy rozkład zajęć (…).
    
3. W dzienniku lekcyjnym prowadzonym przez szkołę dla dzieci i młodzieży odnotowuje się obecność uczniów na zajęciach edukacyjnych, liczbę godzin usprawiedliwionych i nieusprawiedliwionych nieobecności uczniów na tych zajęciach oraz wpisuje się tematy przeprowadzonych zajęć edukacyjnych, oceny bieżące, śródroczne i roczne oceny klasyfikacyjne z zajęć edukacyjnych oraz śródroczne i roczne oceny klasyfikacyjne zachowania. Przeprowadzenie zajęć edukacyjnych nauczyciel potwierdza podpisem.
    

§ 14

1. Szkoła dla dzieci i młodzieży prowadzi dla każdego ucznia, (…), przez okres jego nauki w danej szkole arkusz ocen ucznia (…).
    
2. Wpisów w arkuszu ocen ucznia (…) dokonuje się na podstawie danych zawartych w księdze uczniów, (…), dzienniku lekcyjnym, protokołach egzaminów semestralnych, protokołach egzaminów klasyfikacyjnych i poprawkowych, protokołach sprawdzianów wiadomości i umiejętności, protokołach z prac komisji powołanej w celu ustalenia rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania, protokołach zebrań rady pedagogicznej, informacji o wyniku egzaminu ósmoklasisty albo o zwolnieniu z tego egzaminu przez dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej, informacji o wyniku egzaminu zawodowego albo o zwolnieni...